شبکه WAN که برگرفته شده از عبارت Wide Area Network می باشد، به عنوان یک شبکه ناحیه گسترده شناخته می شود. این شبکه ارتباطی می تواند کاربران بسیاری را در محدوده یک شهر، یک کشور و حتی یک قاره، به یکدیگر متصل نماید. شبکه wan می تواند به صورت خصوصی در یک سازمان مورد استفاده قرار گیرد و یا به صورت عمومی، شبکه های محلی را شامل شود. شاید توجه به نکته زیر درک ساده و روشن تری از شبکه wan در ذهن ایجاد کند و این نکته این است که شبکه جهانی اینترنت نیز یک شبکه wan در مقیاس بسیار وسیع است که با تعدادی از خدمات ارائه شده از یک ISP ، می تواند هم شبکه خصوصی محلی و هم شبکه عمومی جهانی باشد.
در شبکه گستره یا همان شبکه wan ، کاربران، تجهیزات و نیز فایل های موجود در یک شبکه شهری که در فاصله 10 کیلومتری از یکدیگر قرار دارند، می توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
وسعت پوشش شبکه گستره در مقیاس یک کشور، تا فاصله 100 کیلومتری تجهیزات و کاربران شبکه از یکدیگر می باشد. اگر ناحیه تحت پوشش، کشورهای یک قاره که در نهایت 1000 کیلومتر از یکدیگر فاصله داشته باشند، باز هم می توان از شبکه wan برای ایجاد ارتباط بین قاره ای استفاده کرد. جالب تر اینکه ناحیه تحت پوشش شبکه wan تا 10000 کیلومتر نیز می رسد.
موقعیت شبکه wan در مدل مرجع OSI
این شبکه در لایه فیزیکی و لایه پیونده داده در مدل OSI قرار دارد . ارائه شبکه گستره در این مدل جهانی بدین معناست که می تواند شبکه های محلی را نیز در مقیاس وسیع تر به یکدیگر متصل کرد. البته باید توجه داشت که لازمه ارتباط شبکه های محلی بر بستر شبکه wan ، با رعایت پروتکل های مربوطه امکان پذیر است.
پروتکل های شبکه wan
در این بخش به معرفی برخی از پروتکل های مورد استفاده در شبکه wan می پردازیم.
1_HDLC
این پروتکل که به صورت Synchronous کار می کند یکی از ساده ترین پروتکل های مورد استفاده در شبکه WAN می باشد.
2_PPP
پروتکل ppp بر پایه HDLC قرار دارد که نسبت به آن از ویژگی هایی نظیر احراز هویت و Multilink ، Error Detection و Quality Check برخوردار است.
3_ Frame Relay
پروتکل استفاده شده دیگر در شبکه گسترده ، frame relay است که بر مبنای X.25 قرار دارد . از این پروتکل دیگر استفاده نمی شود یعنی به عبارت دیگر منسوخ شده است.
4_ ATM
ATM یک پروتکل برای شبکه های سلولی مورد استفاده قرار می گیرد که در T3، E3 و Sonet بسیار به چشم می خورد.
چالش های شبکه WAN
تمامی کاربران اینترنت و شبکه های اجتماعی فقط مصرف کننده اینترنت هستند و با برقراری اتصال اینترنت آشنایی ندارند. همان طور که گفته شد، سرویس اینترنت بر بستر شبکه wan ارائه می شود. در ادامه به چالش ها و مشکلات این شبکه می پردازیم که قطعا برایتان جالب است. اگر ناحیه تحت پوشش یک شبکه wan از مرز کشورهای مختلف عبور کند، خدمات ارائه شده بر بستر این شبکه، طبق قوانین حقوقی، تحت مالکیت آن کشورها می باشد و حتی این کشور ها می توانند در قیمت این شبکه نقش تعیین کننده ای داشته و قیمت خدمات را قدری گران تر به کاربران بفروشند.
یکی دیگر از چالش های پیش روی شبکه wan این است که برای برقراری ارتباط بین کشور های مختلف و حتی ارتباط بین قاره ای ، نیاز است تا کابل کشی شبکه در زیر دریا انجام شود. بسیاری از خطراتی که این کابل ها را تهدید می کند، آسیب ها و خرابکاری های عمدی و یا سهوی می باشد.شاید بسیار شنیده باشید که در یکی از مناطق دریایی دنیا ، کابل اینترنت در اثر عبور و به دنبال آن برخورد با کشتی ها آسیب جدی دیده و حتی قطع شده است .کاملا مشخص است که هزینه نگهداری و تعمیرات کابل های زیر دریا بسیار بیشتر از هزینهی کابل های موجود در سطح خشکی ها می باشد. از تغییرات آب و هوایی نظیر طوفان ، چه در زیر دریا و چه بر روی خشکی ها نیز نباید غافل شد که یکی مشکلات اساسی این شبکه به حساب می آیند.
