پچ پنل ها از انواع تجهیزات فیزیکی و سخت افزاری شبکه‌های کامپیوتری به شمار می‌روند. برخی معتقدند وجود این وسیله چندان ضروری نیست.
عدم استفاده از پچ پنل در شبکه‌های کامپیوتری کوچک ممکن است چندان مشکلی به وجود نیاورد اما نبود پچ پنل در شبکه‌های بزرگ‌تر، یک خلأ محسوب می‌شود.
پچ پنل‌ها در واقع کار سوکت شبکه را انجام می‌دهند؛ به این شکل که کابل‌های مورد نیاز شبکه به جای اتصال به سوکت، به پچ پنل وصل شده و سپس به دستگاه‌های دیگر وصل می‌شوند.
پچ پنل‌ها به راحتی در رک‌های شبکه کامپیوتری قرار می‌گیرند و جای کمی اشغال می‌کنند. اتصال کابل‌ها به این دستگاه فوایدی دارد که در ادامه به شرح آنها می‌پردازیم.
خوب است بدانید که پچ پنل‌ها در دو نوع با کیستون و بدون کیستون عرضه می‌شوند که هر یک ویژگی‌های متفاوت داشته و کارکردهای مختلفی در شبکه‌های کامپیوتری دارند.
پچ پنل چیست و چگونه کار می‌کند؟
پچ پنل‌ها از انواع تجهیزات فیزیکی غیر فعال یا پسیو شبکه کامپیوتری هستند. این وسیله رابطی میان کابل‌های شبکه و سایر تجهیزات فیزیکی است که برای کابل کشی شبکه استفاده می شود.
کابل‌های شبکه کامپیوتری را به جای اتصال مستقیم به وسایلی مانند روتر و هاب، به پچ پنل متصل می‌کنند و سپس ارتباط از طریق آن ایجاد می‌شود.
همانطور که گفتیم برخی تصور می‌کنند وجود پچ پنل لزومی ندارد، این گزاره کاملا نادرست نیست و شبکه‌های کامپیوتری بدون پچ پنل نیز به درستی کار می‌کنند.
با وجود پچ پنل، مدیریت تجهیزات و فعالیت‌های شبکه آسان‌تر می‌شود. از طرفی استفاده از این وسیله در شبکه‌هایی که نیاز به تغییر و به‌ر‌وزرسانی در آینده دارند، امری مهم و ضروری است.
در حالت سنتی برای اتصال کابل‌های شبکه کامپیوتری به تجهیزات دیگر از سوکت ها استفاده می‌شود. این امر روشی ساده و آسان است ولی مشکلاتی نیز به همراه دارد.
کاربرد پچ پنل
همانطور که گفتیم استفاده از سوکت برای اتصالات شبکه راحت و آسان است. از طرفی ممکن است بسیاری از سازمان ها به دلیل هزینه مضاعف، از پچ پنل استفاده نکنند. استفاده از هر یک از تجهیزات پسیو شبکه روی تعرفه پسیو شبکه که در نهایت برای یک پروژه اعلام می گردد تاثیر گذار است.
این امر در شبکه‌های کامپیوتری کوچک خلل چندانی وارد نمی‌کند اما در شبکه‌های بزرگتری‌که نیاز به تغییرات درونی، افزودن و حذف کاربران و موارد مشابه دارند، مشکلات بروز خواهند کرد.
جهت درک ضرورت استفاده از پچ پنل در شبکه‌های کامپیوتری، بهتر است نگاهی به معایب و مشکلات استفاده از سوکت‌ها بپردازیم:
- خرابی و نیاز به تعویض
- سختی اعمال تغییرات در شبک.
- عیب‌یابی سخت
خرابی و نیاز به تعویض
وقتی از سوکت برای برقراری ارتباطات شبکه استفاده می‌شود، مشکلاتی به بار خواهند آمد که به مرور زمان فرساینده شده و هزینه زیادی به سازمان تحمیل می‌کنند.
اگر بخواهیم ارتباط کلاینت‌ها را با تجهیزات شبکه قطع کنیم، نیاز به قطع اتصال سوکت خواهیم داشت؛ از آنجایی که این سوکت‌ها حساس هستند، تکرار این امر سبب فرسایش و خرابی آنها خواهد شد.
ممکن است در طول روز یا هفته، بارها و بارها نیاز به قطع ارتباط وجود داشته باشد. به این شکل سوکت‌ها مدام خراب شده و نیاز به تعویض دارند.
این امر علاوه بر تحمیل هزینه اضافی به سازمان، زمان‌بر نیز می باشد و هر بار باید مدتی را صرف تعویض و اتصال دوباره این کابل‌ها کرد که در پایان اثری منفی بر شبکه کامپیوتری دارند.
سختی اعمال تغییرات در شبکه
درست است که استفاده از سوکت روشی کم هزینه و ساده به نظر می‌رسد، ولی این ظاهر قضیه است و به مرور زمان مشکلات پدیدار می‌شوند.
وقتی به جای پچ پنل، از سوکت برای اتصال استفاده می‌شود، اعمال تغییرات در شبکه بسیار سخت و زمان بر خواهند شد.
فرض کنید در یک شبکه که اتصالات آن سوکتی است، نیاز به افزودن کاربری جدید به شبکه دارید یا می‌خواهید جای دو کلاینت را تغییر دهید.
در چنین حالتی باید تمام سیم‌کشی را جا به جا کرده و تغییر مسیر دهید یا برای کاربر جدید سیم‌کشی دوباره انجام دهید؛ در حالی که در شبکه پچ پنل این امر بسیار ساده‌تر است.
این مشکل سبب اتلاف وقت فراوان شده و کار را بسیار سخت می‌کند. به همین دلیل، سوکت ها برای شبکه‌های کامپیوتری که نیاز به تغییرات دارند، گزینه خوبی نیستند.
در شبکه‌های پچ پنل تنها با تغییر پورت دو کابل، می توان این کار را به سادگی و بدون مشکل انجام داد.
عیب‌یابی سخت
در شبکه‌های بدون پچ پنل، عیب‌یابی نیز سخت است. برای تشخیص منبع بروز مشکل و رفع آن در چنین شبکه‌های کامپیوتری، باید تمام سوکت ها بررسی شوند.
در شبکه‌هایی که پچ پنل دارند، می توان به راحتی عملیات عیب‌یابی را انجام داد. چرا که تمام کابل‌ها در یک نقطه به پچ پنل متصل هستند.
روی پچ پنل نیز محلی جهت چسباندن برچسب تعبیه شده که به وسیله آن شناسایی هر کابل به راحتی شدنی است و عملیات عیب‌یابی و رفع آن نیز به سادگی انجام می‌شود.
انواع پچ پنل
پچ پنل دستگاهی شامل یک بدنه اصلی و کیستون است. پورت‌های روی این دستگاه، امکان برقراری اتصال بین کابل‌ها و تجهیزات شبکه را فراهم می‌کنند.
پچ پنل‌ها بنا به تعداد پورت، وضعیت کیستون و نوع سیم کشی، گونه های مختلفی دارند که در ادامه به تشریح هر یک خواهیم پرداخت.
پچ پنل‌ها از نظر پورت، انواع مختلف ۱۲ پورت، ۲۴ پورت، ۴۸ پورت و غیره دارند و از طریق سایر عوامل نیز به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
- پچ پنل‌های سیم مسی
- پچ پنل‌های کابل فیبرنوری
- پچ پنل‌های POE
پچ پنل‌های سیم مسی
پچ پنل مناسب را باید نسبت به سیم کشی شبکه کامپیوتری انتخاب کرد. برای شبکه‌هایی که سیم کشی مسی دارند، از پچ پنل‌های سیم مسی استفاده می‌شود. پچ پنل های مسی که به آن پچ پنل اترنت هم گفته می شود در یک شکه محلی اتصال اترنت را ایجاد می کند.
این پچ پنل‌ها، بنا به نوع کابل شبکه طراحی شده‌اند و در انواع UTP، CAT5e، Cat6، Cat7 و STP موجود هستند که هر یک را طبق نوع کابل انتخاب می‌کنند.
پچ پنل‌های مسی به دو نوع Loaded و Unloaded تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خود را داشته و بنا به نیاز شبکه موردنظر انتخاب می‌شوند.
در ادامه با این دو نوع پچ پنل سیم مسی بیشتر آشنا می‌شویم:
پچ پنل‌های کیستون دار
پچ پنل‌های کیستون دار، به نام Loaded نیز شناخته می‌شوند. کیستون ها از تجهیزات فیزیکی شبکه هستند که یک طرف آنها به کابل وصل می‌شود و طرف دیگر یک پورت مادگی دارد.
در شبکه‌های کامپیوتری از کابل‌ها برای انتقال اطلاعات استفاده می‌شود ولی برای استفاده از کابل‌ها باید از یک سری به نام سوکت استفاده کرد که حالت نرینه‌گی دارد و داخل پورت مادینگی کیستون می‌شود.
پچ پنل‌های کیستون دار یا لودد، یک برد در قسمت پشت خود دارند که در آن به ازای هر پورت شبکه، محلی برای پانچ کابل وجود دارد.
در قسمت جلوی این پچ پنل‌ها نیز محلی برای اتصال پچ کوردهای شبکه تعبیه شده است.
در پچ پنل‌های کیستون دار یا لودد به راحتی و تنها با استفاده از یک آچار کروز می توان کابل‌های شبکه کامپیوتری را پانچ کرد.
از معایب این گونه پچ پنل‌ها که برد یک پارچه دارند، این است که اگر پورتی آسیب ببیند یا برد خراب شود، باید کل دستگاه پچ پنل را تعویض کرد.
پچ پنل‌های بدون کیستون
این پچ پنل‌ها که Unloaded نام دارند، کیستون ندارند و سوراخ‌هایی جهت نصب کیستون روی آنها تعبیه شده است.
این پچ پنل‌ها همچنین برد یکپارچه ندارند و در صورت بروز مشکل در یکی از پورت‌ها، با تعویض کیستون مربوطه می توان مشکل را حل کرد.
پچ پنل‌های کابل فیبر نوری
پچ پنل‌های فیبر نوری نیز از نظر نقش و وظیفه‌ای که در شبکه‌های کامپیوتری ایفا می‌کنند، یکسان هستند. تفاوت بین او دو نوع پچ پنل در سیم کشی آنها است.
همانطور که در شبکه‌های مسی از پچ پنل مسی استفاده می‌شود، اگر سیم کشی شبکه فیبر نوری باشد، از پچ پنل‌های فیبر نوری بهره می‌برند.
این پچ پنل‌ها نیز در تعداد پورت‌های مختلف عرضه می‌شوند و می توان آنها را مطابق تعداد کورت کابل فیبر نوری انتخاب کرده و به کار برد.
پچ پنل‌های کابل فیبر نوری دو نوع تکی یا simplex و نوع دوتایی یا Duplex دارند. در شبکه‌های مخابراتی از پچ پنل فیبر نوری تکی و در شبکه‌های کامپیوتری از نوع دوتایی استفاده می‌شود.
پچ پنل POE
برخی از تجهیزات شبکه مانند دوربین های مدار بسته، تجهیزات فناوری و ویپ، نیاز به منبع تغذیه دارند و با برق کار می‌کنند.
تکنولوژی POE تمهیدی برای این دسته از تجهیزات است. در این تکنولوژی نیازی به منبع تغذیه جداگانه نیست.
قدرت موردنیاز این تجهیزات در POE از طریق دو جفت از کابل‌های شبکه تأمین می‌شود. به این شکل چنین تجهیزاتی تنها با ۴ جفت کابل به شبکه وصل می‌شوند.
در فناوری POE در واقع علاوه بر انتقال داده در کابل‌ها و دریافت و ارسال آنها، برق موردنیاز تجهیزات نیز منتقل می‌شود و نیاز به منبع تغذیه نیست.
پچ پنل‌های POE نیز برای همین منظور در شبکه ها به کار می روند و استفاده ساده از این تجهیزات را فراهم می‌کنند.
جمع بندی
پچ پنل‌ها دستگاه‌هایی شامل یک بدنه و چند پورت هستند. این وسایل جزو تجهیزات سخت‌افزاری شبکه به شمار می‌روند و استفاده از آنها ضروری نیست ولی مدیریت شبکه را آسان می‌کنند.
پچ پنل‌ها برای برقراری ارتباط بین کابل‌های شبکه و تجهیزاتی چون روتر و هاب به کار می‌روند. با این وسیله، دیگر نیازی به استفاده از سوکت برای اتصال کابل‌ها نیست.
مدیریت و عیب‌یابی ساده‌تر، اعمال تغییرات آسان‌تر و سریع‌تر و همچنین عمر بیشتر و کارایی بالاتر، از امتیازات پچ پنل‌ها هستند.
این دستگاه‌ها سه نوع مسی، کابل فیبر نوری و POE دارند که هر یک را بنا به نیاز و نوع سیم کشی شبکه انتخاب می‌کنند.
