پی‌بی‌ایکس مخفف “تعویض انشعاب خصوصی” است. امروزه پی‌بی‌ایکس اصطلاحی عمومیست که برای اشاره به سیستم تلفن تجاری با خطوط ورودی و خروجی چندگانه، رهگیری تماس، پیام صوتی، و ویژگی‌های مدیریت تماس به‌کار می‌رود. از آنجا که متخصصان آی‌تی در امور فناوری شبکه از تبحر بالایی برخوردارند، وظیفه دست و پنجه نرم کردن با شرکت‌های سیستم پی‌بی‌ایکس هم بر عهده آن‌هاست. متن پیش رو مقدمه‌ای بر اصول پی‌بی‌ایکس است تا بیشتر با این فناوری آشنا شوید.
پی بی ایکس چیست؟
پی‌بی‌ایکس یک تعویض انشعاب خصوصی‌ست، یک سیستم سخت‌افزاری که تماس‌ها را بین یک مکان تجاری و شبکه تلفن مسیریابی و تعویض می‌کند. در اصل، پی‌بی‌ایکس چیزی نیست جز یک اوپراتور تلفن‌چی مدرن.
واژه “خصوصی” در پی‌بی‌ایکس اشاره به تفاوت آن با پی‌اِس‌تی‌اِن (PSTN) (شبکه تلفن تعویضی عمومی)؛ هرچند که این دو باهم ارتباطاتی دارند. واژه “انشعاب” به ما می‌گوید که چگونه پی‌بی‌ایکس در پی‌اس‌تی‌ان جای می‌گیرد: به مدارهای اصلی ارتباط، خطوط ترانک می‌گویند. و نوک‌های تَحتانی‌ای که به آن وصل شده و ترافیک کمتری را از خود عبور می‌دهند، “انشعاب” می‌نامند. “تعویض” به این نکته اشاره دارد که اتصالات از طریق یک سیستم تعویض‌کننده، تعویض می‌شوند. این‌گونه شمار تماس‌های بیشتری از مقدار محدودی از خطوط می‌توانند عبور کنند.
پی‌بی‌ایکس چه می‌کند؟
عملکرد پی‌بی‌ایکس همانند اوپراتورهای تلفن‌چی قدیمی‌ست که همگی در یک سالن بزرگ می‌نشستند، با هر تماس‌گیرنده صحبت می‌کردند و از آنان می‌پرسیدند که سعی دارند با چه کسی صحبت کنند. سپس با جا‌به‌جایی اتصالات سیم‌ها، تماس‌گیرنده را به مخاطب موردنظرش متصل می‌کردند. سیستم‌های مدرن این فر‌آیند را به‌طور خودکار و با سرعت شگفت انجام داده و عملکرد و بازدهی‌شان به‌مراتب بیشتر از اوپراتورهای دستی‌ست.
سیستم پی‌بی‌ایکس همچنین خدمات تماس پیچیده‌ای همچون انتظار تماس، تلفن‌چی خودکار، موسیقی یا پیغام در حالت انتظار، و پیام صوتی ارائه می‌دهد. خدمات پیشرفته‌ای همچون “پیدام کن-دنبالم کن”، برای شرکت‌هایی با شمار کارمندان دورکار بالا و کنترل نیروی فروش بسیار کارآمد است توسط پی‌بی‌اس در اختیارتان قرار خواهد گرفت.
سیستم کلیدی چیست؟ آیا همان پی‌بی‌ایکس است؟
خیر. این دو کاملاً باهم تفاوت دارند. سیستم کلیدی مناسب کسب و کارهای کوچک با شمار کاربران کم (معمولاً زیر 50) کارایی دارد. سیستم کلیدی شامل تلفن‌هایی با چند دکمه (کلید) و چراغ است. چراغ‌ها نشان می‌دهند کدام خطوط اشغال و کدام‌یک آزادند. درست مانند آن‌هایی که روی میز منشی‌ها می‌بینید. سیستم کلیدی در کارایی و ویژگی‌ها محدودتر از پی‌بی‌ایکس است. برخلاف کاربران پی‌بی‌ایکس، سیستم‌های کلیدی از تلفن فرعی اختصاصی و شماره داخلی مستقیم (DID) که در آن تنها تلفن مقصود زنگ می‌خورد، برخوردار نیستند. در واقع، در سیستم کلیدی، تماس دریافتی تمام تلفن‌های شبکه را به زنگ درمی‌آورد. و معمولاً امکان استفاده از صندوق پیام صوتی خصوصی برای کاربران سیستم کلیدی فراهم نیست.
انواع پی‌بی‌ایکس کدامند؟
به‌طور کلی، سیستم پی‌بی‌ایکس شامل 4 نوع مختلف می‌شود که با مقیاس مکان و عملکرد از یک‌دیگر جدا می‌شوند. سیستم پی‌بی‌ایکس ممکن است داخل دفترکار شرکت ، یا در جایی خارج از دفتر مصرف‌کننده، در دفتر مدیریت پی‌بی‌ایکس قرار گرفته باشد. ممکن است با پروتکل اینترنت (IP) کار کند، یا با تکنولوژی‌هایی قدیمی‌تر همچون تلفن‌های آنالوگ یا خطوط تلفن دیجیتال.
این 4 نوع عبارتند از:
پی‌بی‌ایکس سنتی
- قرار گرفته در محل دفتر کار، با استفاده از سیستم‌های آنالوگ یا دیجیتال.
- میزبانی سنتی پی‌بی‌ایکس، خارج از محل، با استفاده از سیستم‌های آنالوگ یا دیجیتال.
پی‌بی‌ایکس آی‌پی محور
- قرار گرفته در محل دفتر کار، با استفاده از ارتباطات آی‌پی.
- میزبانی آی‌پی پی‌بی‌ایکس، خارج از محل، با استفاده از ارتباطات آی‌پی.
سیستم پی‌بی‌ایکس چگونه کار می‌کند؟
سیستم پی‌بی‌ایکس حول یک بورد پی‌بی‌ایکس بنا شده است. سالیان پیش، این بورد به شکل یک پنل سیمکشی روکار با سوکت‌هایی که به آن متصل بودند طراحی شده بود. اوپراتور برای برقراری ارتباط باید این سوکت‌ها را به ورودی‌های مناسب متصل می‌کرد. بوردهایی با سیم‌های متراکم و درهم تنیده که حتی نگاه کردن به آن‌ها نیز گیج‌کننده بود. امروزه آن بوردهای بزرگ سیمکشی‌های پیچیده تبدیل به یک بوردهای مداری شده‌اند: بسیار فشرده و کارآمد.
قلب سیستم پی‌بی‌ایکس، یک کامپیوتر مخصوص است که الزامات مسیریابی کمیت زیادی از مسیرهای ارتباطی را می‌سنجد، مسیر‌ها را به‌طور هم‌زمان به‌درستی به یک‌دیگر پیوند می‌دهد، و از پهنای باندی محدود، عملکردی کارآمد و موثر می‌گیرد. چیزی که روزی نیازمند اوپراتورهای انسانی فراوان و محل کاری وسیع بود، امروزه در یک اسلات در یک قفسه سرور جای می‌گیرد.
پی‌بی‌ایکس هاست شده در دو نوع کلی وجود دارد: سیستم هاست‌شده استاندارد، و پی‌بی‌ایکس مجازی. سیستم‌های هاست‌شده استاندارد مانند پی‌بی‌ایکس های در محل کار هستند، اما به طور فیزیکی در مرکز سرور ارائه‌دهنده قرار دارند. پی‌بی‌ایکس مجازی اصطلاحی‌ست که عموماً برای پی‌بی‌ایکس هاست‌شده نیز به‌کار می‌رود، اما در برخی موارد یک تفاوت وجود دارد. پی‌بی‌ایکس مجازی ممکن است به سیستم بسیار ساده‌شده‌ای اشاره داشته باشد که تنها قابلیت مسیریابی تماس در مکان‌های واحد را داشته باشد. در چنین سیستم‌هایی ممکن است در مواجهه با کارکردهای چندمکانی، شماره داخلی مستقیم، و یا بسیاری دیگر از ویژگی‌های قدرتمند یک پی‌بی‌ایکس هاست‌شده واقعی به تقلا بیافتند.
کدام نوع پی‌بی‌ایکس را انتخاب کنیم؟
هر سیستم تلفن تجاری مزایا و معایب خودش را دارد. وقتی می‌خواهید برای کسب و کارتان یک سیستم پی‌بی‌ایکس انتخاب کنید، راحت‌ترین راه برای تشخیص گزینه مناسب، بررسی دو متغیر اصلی‌ست: مکان و نوع ارتباطات.
داخلی و خارجی
سیستم‌های داخلی (داخل محل‌کار) کنترل مستقیم بیشتری بر عملکرد سیستم تلفن می‌دهد. وقتی نیاز به اضافه، حذف یا تغییر یک خط از سیستم باشد، می‌توان به‌راحتی مشکل را در محل حل کرد. البته این امر نیازمند تخصص بالایی از جانب واحد آی‌تی می‌باشد. در پی‌بی‌ایکس خارج از محل یا هاست‌شده، پیکربندی و نگهداری و دیگر خدمات لازمه به گردن شرکت ارائه‌دهنده پی‌بی‌ایکس می‌افتد. کنترل مستقیم سیستم محدود می‌شود اما کارمندان آی‌تی شرکت‌تان، تنها نیاز به یک شناخت پایه‌ای از سیستم مخابراتی خواهند داشت.
دیجیتال/آنالوگ و پروتکل اینترنت (آی‌پی)
سیستم‌های آنالوک از سیمکشی سنتی استفاده می‌کنند و عموماً با شبکه سخت‌افزاری کامپیوتری متفاوت‌اند. سیستم‌های آی‌پی-محور با سیستم شبکه‌های مورداستفاده برای ایمیل کردن، جستجوی وب و دیگر کارهای آنلاین، یکی می‌باشد. نگرانی کیفیت تماس کاهی اوقات در سیستم‌های سنتی کمتر از سیستم‌های آی‌پی محور بود. هرچند اکنون عملکرد پی‌بی‌ایکس های آی‌پی محور در شبکه‌های قدرتمند بسیار ارتقا یافته است. استفاده از سیستم‌های آی‌پی-محور بار تمامی الزامات ارتباطی را از دوش شرکت برداشته و بر عهده ارائه‌دهنده می‌‌گذارد.
موارد استفاده از پی‌بی‌ایکس
بیایید کسب و کاری با 100 کارمند را تصور کنیم. کسب و کارمان طوریست که فقط 10 نفر از کارمندان با شبکه عمومی صحبت می‌کنند. در این‌صورت با استفاده از پی‌بی‌ایکس، شرکت به‌جای 100خط، تنها هزینه 10 خط را متقبل می‌شود. در ضمن تمامی تماس‌های داخلی رایگان هستند، چرا که شرکت از سیستم پی‌بی‌ایکس استفاده می‌کند. با استفاده از پی‌بی‌ایکسشرکت می‌تواند از ویژگی‌های دیگر سیستم، همچون “پِیج کردن” نیز بهره ببرد که به تمام کاربران اجازه می‌دهد که هرکه در ساختمان هست را پِیج کنند.
با گذر زمان، همانطور که سازمان‌ها و شرکت‌ها بزرگ‌تر شدند، پی‌بی‌ایکس نیز بزرگ‌تر شده است. بعضاً، سیستم‌های پی‌بی‌ایکس دامنه مکانی خود را گسترش می‌دهند تا بتوانید در چند نقطه مختلف از این سیستم برای کسب و کارتان بهره ببرید و برای نقاط مورد نظرتان ارتباط خصوصی داشته باشید. برای مثال ممکن است یک کارمند در لس‌آنجلس باشد (جایی که یک نقطه پی‌بی‌ایکس قرار دارد)، و دیگری در بوستون قرار داشته باشد، جایی که نقطه دیگر وجود دارد. این دو کارمند می‌توانند به‌طور داخلی از یک خط خصوصی، بدون وارد شدن به شبکه تلفن تعویضی عمومی با یک‌دیگر تماس بگیرند.
