تعریف پروتکل ویپ و انواع پروتکل‌های راه اندازی آن

پروتکل VoIP از جمله کلماتی است که برای کسانی که با سیستم ویپ سرو کار دارند بسیار آشنا و پرکاربرد بوده و استفاده ی زیادی از آن می نمایند. بسیاری از افراد وقتی کلمه ی پروتکل VoIP به گوششان می خورد دچار سردرگمی شده و نمی دانند که این کلمه چه معنایی دارد؟

به همین دلیل پیش از شروع هر چیزی بهتر است معنای درست و دقیقی از آن در ذهن خود داشته باشد. به بخشی از قوانین تعریف شده و مقررات خاصی که توسط یک کمپانی مشخص شده است لقب پروتکل داده می شود. بنابراین منظور از پروتکل VoIP نیز قوانین و مقرراتی است که توسط سیستم ویپ برای ایجاد ارتباطات گوناگون ایجاد شده اند. پروتکل های مختلف می توانند یا از طریق نرم افزار ها یا از طریق سخت افزار ها و یا اینکه به کمک ترکیبی از هر دوی آن ها به اجرا درآیند. پروتکل VoIP نیز دارای انواع متفاوتی است که هر یک از آن ها تفاوت هایی با یکدیگر داشته و اکنون قصد داریم هرکدام از آن ها را به صورت جداگانه بررسی نماییم.

انواع پروتکل VoIP

• پروتکل RTP

پروتکل RTP که مخفف شده ی Real-time transport protocol است به معنای پروتکلی برای منتقل نمودن آنی بوده و کاربرد آن انتقال اطلاعات تصویری و صوتی در شبکه های مبتنی بر آی پی می باشد. اگر بخواهیم پروتکل RTP را بررسی نماییم باید گفت که این نوع از پروتکل ها دارای دو بخش مجزای RTP و RTCP   است که هر یک از این دو بخش وظیفه ی جداگانه ای را برعهده دارند. بخش RTP وظیفه دارد تا اطلاعات لازم را ارسال کرده و یا آن ها را دریافت نماید، اما در مقابل بخش RTCP باید میزان کیفیت سرویس و مانیتورینگ انتقال دیتا ها را مدیریت کرده و در صورت بروز مشکل آن ها را کنترل نماید.

از جمله ویژگی های پروتکل RTP این است که می تواند دیتا ها را به صورت پشت سرهم و بدون وقفه منتقل نماید. از جمله مواردی که سبب بالا رفتن کارآمدی پروتکل Real-time transport protocol شده است دریافت گزارش تحویل داده در آن می باشد.

• پروتکل IAX

پروتکل IAX را نیز می توان در دسته ی انواع پروتکل VoIP قرار داد که مخفف شده ی عبارت Inter-Asterisk eXchange می باشد. هدف از طراحی این نوع از پروتکل بکار بردن آن در استریسک است اما با این حال استفاده های دیگری نیز از آن می شود. همانطور که می دانید تمامی پروتکل ها وظیفه ی خاصی را برعهده دارند که وظیفه ی این نوع از پروتکل VoIP نیز این است که میان سرور و کلاینگ ارتباط تلفنی ایجاد نموده و پشتیبانی خوبی را در برابر مکالمات تصویری داشته باشد.

در حال حاضر پروتکل IAX منسوخ شده و بجای آن از پروتکل IAX۲ استفاده می نمایند که از امنیت بسیار بالایی برخوردار بوده و برای باز کردن پورت های وابسته هیچگونه نیازی ندارد. نکته ای که در رابطه با پروتکل Inter-Asterisk eXchange باید به آن توجه شود این است که بدانید همه ی افراد می توانند از آن استفاده کرده و آن را پشتیبانی نمایند. پروتکل نام برده شده یعنی پروتکل IAX از طریق سخت افزار ها و نرم افزار های مختلفی پشتیبانی می شود.

• پروتکل H.323

پروتکل H.323 یا همان پروتکل International Telecommunication Union که لقب آن پروتکل صدا نیز می باشد یکی دیگر از پروتکل های ویپ بوده و از امنیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. هدف طراحی این نوع از پروتکل VoIP این است که بتوان بر روی بستر ویپ صدا را منتقل نمود. جالب است بدانید پروتکلی که اکنون آن را بررسی می کنیم برای روابط رسانه ای از پروتکلی که در ابتدا آن را بررسی کردیم یعنی پروتکل RTP استفاده می کند و همین موضوع سبب شده است تا پروتکل International Telecommunication Union از مسیر هایی که رمز گذاری شده اند پشتیبانی نکند!

از جمله راه کار های پرکاربردی که می توان برای به وجود آوردن ارتباطات ایمنی استفاده کرد کمک گرفتن از یک وی پی ان خوب می باشد. پروتکل H.323 در مقایسه با پروتکل هایی همچون SIP که در ادامه به آن می پردازیم و یا پروتکل پیشین که به آن اشاره شد از محبوبیت و کاربرد بیشتری برخوردار می باشد.

• پروتکل SIP

به جرات می توان گفت که یکی از مهم ترین، اساسی ترین و پرکاربرد ترین پروتکل های ویپ همین پروتکل SIP آن می باشد. از جمله وظایف این نوع از پروتکل VoIP می توان به کنترل و بررسی روابطی همچون ویدئو و صدا بر روی بستر شبکه اشاره کرد. پروتکل SIP را می توان در دسته ی پروتکل های سیگنالینگ ارتباطی به حساب آورد. همانطور که در موارد بالا به آن اشاره شد پروتکل SIP در مقایسه با پروتکل هایی همچون H.323 از محبوبیت بیشتری برخوردار بوده و از جمله دلایل محبوبیت بالای آن می توان به مواردی همچون امنیت بالای پروتکل SIP و سازگاری زیادش با تجهیزات کاربری اشاره کرد.

• پروتکل UNIStim

پروتکل UNIStim یکی دیگر از پروتکل های سیستم ویپ است که مخفف شده ی عبارت Unified Networks IP Stimulus می باشد. پروتکل Unified Networks IP Stimulus را Avaya خریداری کرده و آن را توسعه داده است. هدف از طراحی این نوع از پروتکل ها استفاده از آن برای تلفن های نرم افزاری و تلفن های تحت شبکه ی آیفون می باشد.

• پروتکل MGCP

پروتکل Media Gateway Control Protocol یا همان MGCP توسط IETF ارائه شده و از دو درگاه Port 2427 UDP و Port 2427 TCP بهره مند می باشد. پروتکل MGCP یکی از پروتکل های وسیع بوده و از پورت 2727 برای Challenge Traffic استفاده می کند. متاسفانه این پروتکل دارد جای خود را به دو پروتکل SIP و IAX  می دهد.